شیخ محمدتقی بهلول گنابادی، مردی است که نامش در تاریخ حوادث کشف حجاب ثبت شد و خطابه حماسی وی، نقش بزرگی در قیام مردمی مسجد گوهرشاد بر ضد استبداد رضاخانی داشت. وی سال های بسیاری از عمرش را در زندان های گوناگون افغانستان به سر برد و در این مدت، به تبلیغ و ترویج دین پرداخت.

کوخ نشینی و زندگی در محرومیت، منش پایدار او بود. صداقت و صمیمیت در گفتار و رفتارش موج می زد و بیان صریح واقعیت ها، مؤید شجاعت وشهامت او بود. این مجاهد نستوه، پس از پیروزی انقلاب اسلامی و بازگشت به ایران، از منبر وعظ و خطابه فاصله نگرفت و تا آخرین سال های عمرش، همچنان در راه ترویج اسلام، خطابه های روشنگرانه ایراد می کرد.

شیخ محمدتقی بهلول، در سال ۱۲۷۹ شمسی در روستای بیلَند، از توابع شهرستان گناباد پا به عرصه حیات گذاشت. گناباد، از جمله شهرهای کهن و تاریخی ایران است که قدمت آن به چند هزار سال قبل می رسد. مرحوم حاج محمد طاهر خزایی، جد بزرگ بهلول در عربستان زندگی می کرده است. وی در صدد تحقیق در مذهب تشیع برمی آید و سرانجام مذهب تشیع را اختیار می کند. پدر بهلول، شیخ نظام الدین از دانشمندان دینی بود. شیخ بهلول در این باره می گفت: «پدرم مجتهد شهر گناباد و در علم سرآمد اهل زمان خود بود».

تحصیلات

شیخ محمدتقی بهلول، در کودکی به مکتب رفت و به فراگیری قرآن کریم پرداخت و در هشت سالگی حافظ کل قرآن شد. وی خواندن و نوشتن را در مکتب پدرش آموخت و سپس به تحصیل در علوم حوزوی پرداخت. پس از آن، برای ادامه تحصیلات به قم و سپس برای زیارت و تکمیل تحصیلات خویش به نجف اشرف مهاجرت کرد و در آنجا در درس آیت الله العظمی سید ابوالحسن اصفهانی حاضر شد. بهلول مجتهد، ادیب و مسلط به تاریخ اسلام بود. وی همچنین با تسلط بر فقه اهل سنت، در دانشگاه الازهر مصر تدریس کرده بود.

مبارزات

شیخ بهلول بنا به دستور استادش، حضرت آیت الله العظمی آقا سید ابوالحسن اصفهانی، که به او فرمود «بهتر است به ایران برگردید و بر ضد رژیم ستمشاهی حکومت رضاشاه مبارزه کنید»، از نجف اشرف به ایران بازگشت و مبارزات خود را شروع کرد. البته او خود می گوید: «ما قبل از اینکه به نجف برویم، بر ضد رژیم شاه سخنرانی های تندی می کردیم».

وی در ۲۷ سالگی به مشهد رفت ونخستین مبارزه اش با رضاخان، در برچیدن جشن و سروری بود که در اول محرم در باغ ملی سبزوار، به منظور آمدن زمان الله خان، پادشاه افغانستان به همراه همسر بی حجابش در ایران برگزار شده بود. مهم ترین ومعروف ترین مبارزه بهلول، قیام مسجد گوهرشاد است که در ۲۲ تیرماه سال ۱۳۱۴ شمسی شکل گرفت و در آن، تعداد بسیاری از مردم بر ضد کشف حجاب رضاخانی شوریدند وخطبای معروف، به ویژه شیخ بهلول سخنرانی کردند.

حافظه قوی

شیخ محمدتقی بهلول، حافظه شگفتی داشت. خود ایشان در این مورد می گفت: «حافظه ای داشتم که نمونه اش در دنیا نبود». یکی از همدرس های شیخ نقل می کند که روزی استادمان، مرحوم حکیم، او را بر سر جای خود نشاند و به ایشان گفت: محمدتقی آنچه را گفتم بگو. جناب بهلول تمامی مطالبی را که استاد در آن روز گفته بود، همه را مانند استاد بیان کرد.

شیخ محمدتقی بهلول، حافظ قرآن مجید و بسیاری از خطبه های نهج البلاغه و دعاهای صحیفه سجادیه بود. وی همچنین بسیاری از دعاهای مفاتیح الجنان، از جمله دعای جوشن کبیر، دعای عدیله، دعای توسل، دعای کمیل، زیارت عاشورا و مناجات شعبانیه را از حفظ داشت.

وی بیش از دویست هزار بیت شعر سرود و پنجاه هزار بیت شعر نیز از دیگران در حافظه داشت و بسیاری از کتاب های ادبی و فقهی حوزه و نیز کتاب فلسفی منظومه سبزواری را به حافظه قوی خویش سپرده بود.

همیشه در سفر

شیخ بهلول هیچ گاه بیش از ده روز در مکانی نمی ماند. ایشان در پاسخ این سؤال که: منزل شما کجاست؟ گفته بود: «همه دنیا منزل من است». شیخ بهلول مکان مشخصی نداشت. وی پس از آزادی از زندان افغانستان و بازگشت به ایران، مسکن و مأوایی برای خود اختیار نکرد و همیشه در حال مسافرت بود و می فرمود: «همه دنیا متعلق به خداست و همه جا را منزل خود می دانم».

روزه دائمی

از ویژگی های ارزشمند شیخ بهلول، روزه داری و اهتمام به آن بود. ایشان در تمام مدت سال، به جز روزهای حرام روزه می گرفت و فقط در سال های آخر عمر به دلیل ضعف و پیری، بعضی روزها از گرفتن روزه خودداری می کرد. البته باز با همین حال، ایشان معتقد بود بیش از دو وعده غذا خوردن در طول روز، کار بیهوده ای است.

اراده استوار

شیخ بهلول در قوت اراده و تصمیم گیری ها بسیار دقیق و استوار بود. برای نمونه اگر در یک لحظه اراده رفتن به جایی را داشت بدون هیچ تردیدی می رفت. ایشان در این باره می فرمود: «من هر کاری را که بخواهم انجام بدهم، پیش از اذان صبح خوب فکر می کنم و کارهای فردای خود را تنظیم می کنم و اگر در بین روز امری پیش آید که پیش بینی نکرده باشم، دقت می کنم هرچه رضای خدا در آن باشد، همان را انجام می دهم».

امام زمان(عج) در کلام بهلول

از شیخ بهلول پرسیدند: چه وقت می شود خدمت آقا امام زمان(عج) مشرف شد؟ گفت: «وقتی میان شما و حضرت سنخیت باشد». سپس ادامه داد: «دیدن امام زمان مهم نیست؛ مهم این است که او ما را ببیند. خیلی ها هم امام علی علیه السلام را دیدند، ولی دشمن او شدند. اگر کاری کردیم که نظر آنها را جلب کنیم، آن ارزش دارد».

امام خمینی رحمه الله در کلام شیخ بهلول

مرحوم شیخ محمدتقی بهلول در خاطرات خود می گوید: در یک سفری از تهران به قم همراه امام خمینی رحمه الله بودم. وقتی به ترمینال رسیدیم، فقط یک اتوبوس مانده بود که آن هم جا نداشت. آقا از بنده پرسید: چرا با همین ماشین نمی رویم؟ گفتم: صندلی خالی ندارد، فقط بوفه مانده. فرمود: برویم بالا. اطاعت امر کردم و رفتیم و در بوفه اتوبوس نشستیم. اتفاقا مسافرت با لذتی بود.

در علاقه ایشان به حضرت امام می توان به این نکته اشاره کرد که شیخ بهلول، اشعار بسیاری در وزن شاهنامه فردوسی در مدح امام سروده که به نام «خمینی نامه» شهرت یافته است.

بهلول و مقام معظم رهبری

شیخ بهلول همیشه حمایت و ارادت خود را به مقام معظم رهبری بیان می کرد. او چه در زمان ریاست جمهوری و چه در زمان رهبری، با ایشان ملاقات می کرد و می فرمود: «وظیفه ماست که به رهبر شیعیان سر بزنیم و اورا حمایت کنیم». در یکی از ملاقات ها مقام معظم رهبری پیشانی ایشان را بوسید و او را به سینه چسبانید و شیخ هم بلافاصله بر دستان مقام معظم رهبری بوسه زد.

سخنان نغز

نماز شب خیر دنیا و آخرت دارد. وقتی می گوییم بخوانید، دلایل هم داریم که خیر دارد.

شیطان همیشه کارهایی را که برای خدا باشد، در نظر انسان سخت و سنگین نشان می دهد.

دروغ است و آنچه ترک نکرده ام نماز شب است.

من جزو اوتاد نیستم، ولی هر چه دارم از تبرّی دارم ؛ یعنی دوری جستن و نفرت از دشمنان ائمه علیهم السلام .

رضایت خداوند مهم است و بس.

ارتحال

شیخ محمدتقی بهلول گنابادی، این عارف و عالم ربانی و عابد مجاهد، در اواخر عمرش در شهر گناباد و تهران، در منازل اقوام خود زندگی می کرد. او سرانجام در ۲۴ فروردین ۱۳۸۴ بر اثر سکته مغزی در بیمارستان خاتم الانبیا تهران بستری شد و در عصر روز جمعه، ۷ مرداد ۱۳۸۴ در ۱۰۵ سالگی دار فانی را وداع گفت و به جوار رحمت حق پیوست. پیکر آن مرحوم پس از تشییع در تهران و مشهد، در زادگاهش، گناباد به خاک سپرده شد. وی نود سال از عمر پر برکت خود را در خدمت به مردم و عبادت خداوند گذرانید.

پیام تسلیت مقام معظم رهبری

در پی رحلت عالم ربانی شیخ محمدتقی بهلول گنابادی، حضرت آیت اللّه خامنه ای در پیامی، به گوشه ای از فضیلت های ایشان چنین اشاره کردند: «این بنده صالح و مجاهد و پرهیزکار که عمر طولانی و پرماجرای خود را یکسره با مجاهدت و تلاش گذرانید، یکی از شگفتی های روزگار ما بود. هفتاد سال پیش در ماجرای خونین مسجد گوهرشاد، زبان گویای ستمدیدگان و حق طلبان شد و ۲۵ سال مظلومانه در اسارت حکومت ظالم دیگری، انواع رنج ها و آزارها را تحمل کرد. در سال های دفاع مقدس، همه جا دل های جوان و نورانی رزمندگان را از فیض بیان رسا و صادقانه خود، نشاط و شادابی بخشید.

زهد و وارستگی او، تحرک و تلاش بی وقفه، پیکر نحیف او، ذهن روشن و فعال او، حافظه بی نظیر او، دهان همیشه صائم او، غذا و لباس و منش فقیرانه او، شجاعت و فصاحت و ویژگی های اخلاقی برجسته او، از این مؤمن صادق، انسانی استثنایی ساخته بود».