حتمی بودن ندای آسمانی: یکی از نشانه های حتمی ظهور حضرت مهدی علیه السلام ندای آسمانی است؛ در احادیث بسیاری به این نشانه و یا حتمی بودن آن اشاره شده است.

امام صادق علیه السلام:

« پنج نشانه پیش از ظهور قائم علیه السلام است: صیحه، سفیانی، فرو رفتن ، کشته شدن نفس زکیه و یمانی »
« به اسم قائم علیه السلام ندا داده می شود که ای فلان بن فلان! قیام کن !»
« هنگامی که به حضرت مهدی علیه السلام اجازه ظهور داده می شود، خداوند او را با نام عبرانی اش می خواند.»
« قائم علیه السلام با شنیدن صیحه آسمانی خروج می کند.»
« همانا از میان ما امام غائب و پوشیده است، آنگاه که خداوند بخواهد امر او را ظاهر گرداند در قلب او نکته ای ایجاد می کند پس ظهور می کند و به امر خدا قیام می نماید.»
« هیچ موجودی که خداوند در آن روح دمیده است باقی نمی ماند مگر این که ندای آسمانی را می شنود.»
« منادی از آسمان نام قائم علیه السلام را ندا می دهد، پس ما بین مشرق و مغرب آن را می شنوند.»
عمر بن حنظله پرسید: فدایت گردم! اگر از اهل بیت تو پیش از این نشانه ها کسی قیام نکرد، آیا با او قیام کنم! امام فرمود: نه.

سیف بن عمیره می‌گوید:
نزد منصور دوانیقی بودم که بدون مقدمه گفت:« ای سیف! از آن منادی که نام مردی از فرزندان ابوطالب را از آسمان ندا می‌دهد، گریزی نیست!»
گفتم:« آیا کسی از مردم آن را برایتان روایت کرده؟»
منصور گفت:« سوگند به کسی که جانم در اختیار اوست، با گوش‌های خود شنیدم که محمد بن علی باقر می‌گفت:«از منادی که نام مردی را از آسمان ندا می‌دهد چاره‌ای نیست!»
گفتم:« ای امیر! ما چنین حدیثی نشنیده‌ایم!»
منصور گفت:« ای سیف! در آن زمان ما نخستین پاسخ‌دهندگان به او هستیم چرا که او یکی از عمو زادگان ماست.»
گفتم:« کدام‌شان؟»
منصور گفت:« مردی از فرزندان فاطمه .»
آن گاه افزود:« ای سیف! اگر من از محمد بن علی باقر نشنیده بودم و همه مردم به من می‌گفتند آن را نمی‌پذیرفتم ولی او محمد بن علی است.»

عبدالله بن سنان می گوید: در حضور امام صادق علیه السلام بودم که مردی از اهل همدان به امام علیه السلام عرض کرد: (عامّه به ما عیب می گیرند و می گویند شما معتقدید که منادی از آسمان نام صاحب الامر علیه السلام را ندا می دهد.)

امام علیه السلام که تکیه داده بود، از این سخن به خشم آمد و نشست، آن گاه فرمود: از من روایت نکنید، بلکه از پدرم روایت کنید و در این کار گناهی بر شما نیست، شهادت می دهم که از پدرم شنیدم که می فرمود: به خدا سوگند این مطلب (ندای آسمانی) در کتاب خدا آشکار و روشن است، آن جا که می فرماید: (ان نشأ تنزل علیهم من السماء آیه فظّلت اعناقهم لها خاضعین) (شعراء: ۴).
اگر بخواهیم از آسمان برایشان نشانه ای می فرستیم تا گردن های ایشان در مقابل آن خاضع و فرو افتد.

مکان ندای آسمانی:
در احادیث بسیاری آمده است که ندای آسمانی از آسمان به گوش می‌رسد و ندای ابلیس از زمین.
از این مطلب شاید بتوان چنین نتیجه گرفت که ندای آسمانی به وسیله‌ی ابزارهای عادی بشری نیست، بلکه معجزه است و نیرویی مافوق نیروی بشری آن را ایجاد می‌کند؛ ولی ندای شیطانی با همین وسایل عادی و زمینی پخش می‌شود که با دست بشر ساخته شده است؛ و این خود یکی از راه های شناخت ندای حق از ندای باطل است.

امام صادق علیه السلام:

در پاسخ این سئوال زراره که « آیا این ندا حق است؟ » فرمود: « به خدا سوگند آری. ندایی همگانی است و هر قومی به زبان خود آن را می‌شنوند.»
« این ندا به گونه‌ای است که هر قومی به زبان خود آن را می‌شنود.
« هیچ موجودی که خداوند در آن روح دمیده است باقی نمی ماند مگر این که ندای آسمانی را می شنود.»
« منادی از آسمان نام قائم علیه السلام را ندا می دهد، پس ما بین مشرق و مغرب آن را می شنوند.»
امام باقر علیه السلام:

« صدایی از ناحیه دمشق، مژده فتح و پیروزی می‌دهد.»
« منتظر صدا باشید که ناگهان از سوی دمشق به طرف شما می‌آید و در آن برای شما فرج بزرگی است.»
« منادی از کنار دیوار شهر دمشق ندا می‌دهد: وای بر اهل زمین از شری که نزدیک است!»
« در مغرب و مشرق جهان آن صدا را می شنوند.»

امام رضا علیه السلام:

« ندای آسمانی همان گونه که از نزدیک شنیده می شود، از دور نیز شنیده می شود.»

زمان ندای آسمانی:
هنگام ظهور حضرت مهدی علیه السلام دو ندا شنیده می‌شود که درباره زمان آنها در احادیث پیشوایان معصوم علیه السلام اختلاف است.
بنا بر برخی از احادیث، هنگام ظهور حضرت مهدی علیه السلام ندایی از آسمان، طلوع خورشید عدالت را به جهانیان بشارت می‌دهد.
ندای آسمانی در آغاز شب و ندای شیطانی در پایان شب دوم شنیده می‌شود.
اما بنا بر برخی دیگر، ندای آسمانی در ابتدای روز و ندای شیطانی در پایان روز خواهد بود.
باز در حدیثی دیگر آمده است ندای شیطانی یک روز پس از ندای آسمانی به گوش خواهد رسید.

امام صادق علیه السلام:

« قائم علیه السلام ظهور نمی‌کند تا این که در شب جمعه بیست و سوم ماه رمضان از آسمان ندا داده شود.»
هشام بن سالم می گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: « جریری برادر اسحاق به ما می گوید: شما می گویید که (پیش از ظهور) دو ندا هست. پس کدامیک از آنها راستگو و کدامیک دروغگوست؟ » امام علیه السلام می فرماید: به او بگویید: همان کسی که آن را به ما خبر داد و تو منکر وقوع آن هستی، همان کس راستگوست. یعنی کسی که اکنون حوادث آینده را پیشگویی می کند و آنها را به ما خبر می دهد، پس از وقوع آن حوادث، راستگویی او معلوم می گردد و همین شخص ویژگیهای آن دو ندا را به ما گفته است.
امام باقر علیه السلام:

« ندای آسمانی در شب جمعه، بیست و سوم ماه رمضان به گوش خواهد رسید. پس در آن شک نکنید و از آن پیروی کنید. در پایان روز ابلیس ملعون ندا می‌دهد که عثمان مظلوم کشته شد تا مردم را به شک اندازد و آنان را گرفتار فتنه و آشوب کند. پس چه بسیار انسان‌های شکاک که به آتش می‌افتند. »
« وقتی ندای آسمانی را در ماه رمضان شنیدید شک نکنید که صدای جبرئیل است و نشانه‌اش این است که نام قائم علیه السلام و پدرش را ندا می‌دهد، به طوری که دختران در سراپرده‌ها هم آن را می‌شنوند و پدر و برادرانشان را به قیام تشویق می‌کنند.»
نوید پیروزی حق بر باطل:
مقارن با ظهور حضرت مهدی علیه السلام ندایی از آسمان نوید پیروزی حق بر باطل را سر می دهد. این ندا به گونه ای است که در شرق و غرب جهان آن را می شنوند و هر انسان خوابی را بیدار می کند و به صحن خانه می کشاند و هر بیداری را گرفتار ترس و وحشت می نماید.
همزمان با ظهور حضرت مهدی علیه السلام، ندایی آسمانی، به شیعیان امیرالمومنین علی علیه السلام نوید رستگاری می‌دهد.

امام صادق علیه السلام:

« منادی ندا می‌دهد که علی علیه السلام و شیعیانش رستگارند.»
« منادی ندا می‌دهد: بدانید که حق با علی بن ابی طالب علیه السلام و شیعیان اوست.»
« آن‌گاه ابلیس در پایان روز از زمین ندا می‌دهد:« آگاه باشید که حق در عثمان و پیروان اوست.» در این هنگام سست دلان شکّ می‌کنند. »
« هیچ ایستاده ای نیست مگر این که با شنیدن ندای آسمانی بنشیند و هیچ نشسته ای نیست جز آن که از ترس بر روی پا بایستد. »
« ندای آسمانی دختران را از سراپرده خارج می کند، دختران در سراپرده ندای آسمانی را می شنوند و پدر و برادرشان را به قیام تشویق می کنند. »
عبدالرحمن مسلمه به امام صادق علیه السلام عرض کرد: « اهل سنت این سخن ما شیعیان را که می‌گوییم پیش از ظهور دو ندا در آسمان شنیده می‌شود، تکذیب می‌کنند و می‌گویند: چگونه ندای حق را از باطل باز می‌شناسید؟»
امام علیه السلام فرمود:« شما چه پاسخی به آنها می‌دهید؟»
عبدالرحمن گفت:« ما پاسخی نداریم!»
امام علیه السلام فرمود:« به آن ها بگویید هر کس قبل از صیحه به آن ایمان داشته باشد، هنگام وقوع آن را تصدیق خواهد کرد! خداوند عزوجل می‌فرماید:« افمن یهدی الی الحق احقّ ان یتبّع امّن لا یهدیّ الا ان یهدی فما لکم کیف تحمکون »؛ یونس، آیه‌ی ۳۵، آیا کسی که به سوی حق هدایت می‌کند برای پیروی شایسته‌تر است، یا آن کس که خود هدایت نمی‌شود مگر هدایتش کنند؟ شما را چه می‌شود، چگونه داوری می‌کنید؟!»

امام باقر علیه السلام

« در مکه منادی از آسمان نام و کارش را ندا می دهد، به طوری که تمام اهل زمین می شنوند که نامش نام پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم است.»
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم:

« هنگام ظهور قائم علیه السلام منادی از آسمان ندا می‌دهد: ای مردم! زمان جباران به سر آمد و بهترین پیرو محمد صلی الله علیه و آله وسلم عهده‌دار حکومت شد. پس راهی مکه شوید.»
« آن شمشیر به حضرت مهدی علیه السلام ندا می دهد: ای ولی خدا! برای تو جایز نیست که در برابر دشمنان خدا بنشینی و سکوت نمایی.»
« یا علی! قائم ما علیه السلام شمشیری دارد که در غلاف است؛ پس آن گاه که زمان ظهور فرا رسد آن شمشیر به حضرت مهدی علیه السلام ندا می دهد که: « ای ولی الله، به پا خیز و دشمنان خدا را بکش !»
موعود

منابع:
بحارالانوار ۵۱ / ۳۸ / حدیث ۱۴٫
بحارالانوار ۵۲ / ۳۰۴ / حدیث ۷۲ —— الکفایه
بحارالانوار ۵۲ / ۳۰۴ / حدیث۷۳ —— الاختصاص
بحارالانوار ۵۲ / / ۳۰۴ حدیث ۷۴ —— کافی
بحارالانوار ۵۲ / ۲۴۴ / حدیث ۱۲۰ —— غیبه النعمانی
بحارالانوار ۵۲ / ۲۸۸ / حدیث ۲۵ —— غیبه الشیخ
بحارالانوار ۵۲ / ۲۴۶ / حدیث ۱۲۶ —— غیبه النعمانی
ص ۲۲۳ / حدیث ۸۷ . ص ۲۸۹ / حدیث ۲۸ و ۲۷٫ ص ۲۳۰ / حدیث ۱۶ و ۹۶٫ ص ۱۱۹ / حدیث ۴۸٫ ص ۲۳۷ / حدیث ۱۰۵ – ص ۲۶۹ / حدیث ۱۵۹ و ۱۸۹٫ ص ۲۹۸ / حدیث ۵۸ و۵۷٫ ص ۲۰۸ / حدیث ۴۵٫ ص ۲۹۲ / حدیث ۴۰٫ ص ۲۹۰ / حدیث ۳۱ و ۳۲ . ص ۳۲۲ / حدیث ۲۹ و ۳۰٫ ص ۲۰۵ / حدیث ۳۵٫ ص ۳۰۵ / حدیث ۷۵٫ ص ۲۹۴ / حدیث ۴۴ و ۴۵ و ۴۶٫ ص ۲۳۴ / حدیث ۱۰۰٫ ص ۲۰۴ / حدیث ۳۴ و ۳۳ و ۳۱٫ ص ۲۸۴ / حدیث ۱۱٫ ص ۲۱۲ / حدیث ۶۲٫ ص ۲۰۳ / حدیث ۲۹٫ ص ۲۰۹٫ حدیث ۴۹٫ ص ۲۸۵ / حدیث ۱۴و۱۵٫ ص ۲۲۹ / حدیث ۹۵٫ ص ۲۴۷ / حدیث ۱۲۷٫ ص ۱۶۱ / حدیث ۲۷۰٫ ص ۱۸۵ / حدیث ۹٫ ص ۱۰۴ / حدیث ۹٫ ص ۲۳۵/ حدیث ۱۰۳ و ۱۰۲٫ ص/ ۱۹۲ حدیث ۲۴٫ ص ۳۰۰ / حدیث ۶۵ . ص ۲۳۳ / حدیث ۹۸٫ ص ۲۹۵ / حدیث ۴۸ و ۴۹ . ص ۲۰۶ /حدیث ۴۰ و ۳۹٫ ص ۳۶۸ / حدیث ۱۵۳٫ ص ۳۱۱ / حدیث ۴