ماجرای انسان و زندگی او در این دنیا هم مثل مدرسه رفتن و انجام دادن تکلیف کودک است. انسان و خلقت او بیهوده و بدون هدف نبوده است؛ زیرا خالق او، خداوندی حکیم و داناست. از طرفی برای اینکه زندگی انسان در این دنیا حاصل و ثمره ای داشته باشد، خداوند عالم برای او تکالیفی را در نظر گرفته است. مهم ترین تکلیف انسان که او را به خداوند می رساند، پیروی از پیامبر (صلی الله علیه و آله) و اهل بیت (علیهم السلام) اوست. زیرا آنها برگزیدگان الهی هستند و خوب و بد راه زندگی را آنها به سایرین می آموزند.
در این مطلب به مهمترین تکلیف انسان از منظر خالق آنان خواهیم پرداخت. باشد که شکرگزار خداوندگارمان باشیم.

خداوند چه چیزی بر ما تکلیف کرده است؟
خداوند اطاعت از خودش، رسولش و اولی الأمر (صاحب امر) را واجب کرده است:
«أَطیعُوا اللَّهَ وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکمْ؛(۱)
خدا و پیامبر و اولیاء امرش را اطاعت کنید.»

منظور از خدا و رسول خدا(صلی الله علیه و آله) که کاملاً مشخّص است؛ امّا «اولی الامر» یا «صاحب الامر» عبارتی است که در روایات شیعه و سنّی به اهل بیت(علیهم السلام) تعبیر شده است.

امام باقر(علیه السلام) در تفسیر این آیه فرمودند: «نبیّ اکرم(ص) به علی و حسن و حسین(ع) وصیت کردند» آنگاه حضرت این آیه را خواندند و فرمودند: «اولی الامر ائمّه از فرزندان علی و فاطمه هستند تا روز قیامت.» (۲)

خداوند کریم در قرآن، قائم مقام و خلیفه ی خود را مشخّص کرده است و به همگی ما دستور داده که او را «ولیّ» و «سرپرست» خود بگیریم.
حتماً این آیه را شنیده اید: «ولیّ شما خدا، رسولش و کسانی هستند که ایمان آورده اند و نماز به پا می دارند و زکات می دهند؛ در حالی که در رکوع اند.»(۳)
واژه ی ولیّ را هم در روایات به امیرمؤمنان علی(ع) و فرزندان معصوم ایشان تعبیر کرده اند.(۴)

رسول خدا(ص) از ما چه خواسته اند؟
در آیات قرآن آمده است که تنها مزدی که رسول خدا(ص) برای اینهمه رنج کشیدن از ما طلب کرده اند، «مودّت» اهل بیت ایشان است. (۵)
حدیث ثقلین(۶)، از آن دسته احادیثی است که شیعه و سنّی آن را نقل کرده و قبولش دارند. در این حدیث واجب بودن پیروی از اهل بیت(ع) بیان می شود.
پیامبر(ص) در این حدیث از مسلمانان خواسته است که به قرآن و عترت او تمسّک جویند تا گمراه نشوند. تمسّک به معنای درآویختن است، در آویختن به قرآن به معنای شناخت دستورات قرآن و پیروی از آنهاست و در آویختن به اهل بیت(ع) نیز یعنی نخست باید دستورهای آنان را شناخت، سپس آنها را به کار بست.
نکته ی بسیار مهمّی که باید در این مطلب بگوییم، این است که واجب شدن اطاعت از اهل بیت(ع) نه از طرف رسول اکرم(ص) بلکه از طرف خداوند، خالق انسان ها بر آنها بار شده است. امام باقر(ع) فرمودند:
«ولایت على را خدا واجب ساخت. چنان که نماز و زکات و روزه و حج را واجب ساخت.»(۷)

یعنی ما تکلیفی غیر از اطاعت نداریم؟
راستش را بخواهید، تمام انتظاری هم که خداوند از ما دارد، همان اطاعت از خودش، رسولش و اولیائش است. حالا شما به من بگویید، آیا خواندن نماز، روزه گرفتن، حفظ احترام والدین و مسائل دیگر دین مگر از غیر از این مجرا به ما رسیده است؟

پی نوشت:
۱٫ اصول کافی، ج ۱، همان، باب الراسخین فی العلم، حدیث۱٫
۲٫ ابن بابویه، محمد بن على، عیون أخبار الرضا (ع)،  تهران، نشر جهان‏، چاپ اوّل، ۱۳۷۸ق. ج‏۲، ص۱۳۱٫
۳٫ مائده: ۵۵٫
۴٫ کلینى، محمد بن یعقوب، أصول الکافی، ترجمه مصطفوى، تهران، علمیه اسلامیه، چاپ: اول، ۱۳۶۹، ص۴۶٫
۵٫ شوری: ۲۳٫
۶٫ «انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله وعترتی ما ان تمسکتم بهما لن تضلوا بعدی کتاب الله فیه‌الهدی والنور حبل ممدود من السماء الی الارض وعترتی اهل بیتی وان اللطیف الخبیر قد اخبرنی‌انهما لن یفترقا حتی یردا علی الحوض وانظروا کیف تخلفونی فیهما؛ من در میان شما دو امانت نفیس و گرانبها می‌گذارم یکی کتاب خدا قرآن و دیگری عترت و اهل بیت خودم. مادام که شما به این دو دست یازید هرگز گمراه نخواهید شد و این دو یادگار من هیچ گاه از هم جدا نمی‌شوند.»( مجلسی، بحارالانوار، ج۲۳، ص۱۰۴۱۶۶.)
۷٫ کلینی، محمد بن یعقوب، همان، ج‏۲ ؛ ص۴۸٫